Hostname: page-component-8448b6f56d-gtxcr Total loading time: 0 Render date: 2024-04-24T06:12:33.742Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

SOCIOECONOMIC DIFFERENCES IN CHILD MORTALITY IN CENTRAL POLAND AT THE END OF THE NINETEENTH CENTURY

Published online by Cambridge University Press:  18 September 2014

ALICJA DROZD-LIPIŃSKA ,
EWA KLUGIER  and
MAŁGORZATA KAMIŃSKA-CZAKŁOSZ
ALICJA DROZD-LIPIŃSKA*
Affiliation:
Department of Anthropology, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
EWA KLUGIER
Affiliation:
Department of Anthropology, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
MAŁGORZATA KAMIŃSKA-CZAKŁOSZ
Affiliation:
Department of Anthropology, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
*
1Corresponding author. Email: turdus.a@interia.pl
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Summary

Analyses of historical or modern populations indicate a strong relationship between mortality level and standard of living, measured, among other factors, by degree of urbanization. The aim of this study was to assess mortality rates in children of up to 5 years of age in two populations living under different conditions in central modern Poland at the end of the 19th century: the rural parish of Kowal, under Russian partition, and Toruń, an industrial and urbanized centre under Prussian partition. Data on births and deaths were taken from birth certificate registries and from the Prussian statistics yearbooks for 1876–1894. Death rates of children aged 0–5 years were calculated, and also for annual age ranges. The urban population had lower birth rates (37.19‰), natural increase rates (8.0‰), population dynamics rates (1.26‰), which provide information about the relation between two components of a natural increase, i.e. births and deaths, and an over-mortality of boys in relation to girls. In the rural population these values were all higher: 53.67‰, 18.11‰ and 1.59‰ respectively. No impact was found of social stratification on child mortality in the wide age group of 0–5 years. However, for subsequent one-year age groups significant relationships between mortality level and size and industrialization level of the population centres were noted. The living conditions of infants in Toruń, although being in a better position as an area annexed by Prussia, were markedly worse than those of rural Kowal Parish. In the urban centre infant mortality was slightly over 269 for 1000 live born, and in Kowal Parish it was 163 for 1000 live born. The high infant mortality was balanced in Toruń by the higher mortality levels of children aged 2–5 years compared with Kowal Parish. Natural selection in the city had the greatest impact on infants, who did not have the protective influence of breast-feeding because women had to return to work shortly after giving birth. The lower infant mortality of mothers in the countryside due to longer breast-feeding led to larger family sizes. In 1871–1890 in the villages the number of children per women was about 7.42, whereas in Toruń it ranged from 4.4 to 5.2. The probability of death among children who survived the first year of life was higher in the countryside than the town. In the rural parish, perhaps because of cultural factors such as breast-feeding or working practices making full-time baby-sitting possible, children who did not reach the age of 1 year were not subjected to such intensive natural selection. Overall, differences in child mortality in the two centres in 19th central Poland resulted from ecological and cultural conditions, rather than from social and economical reasons (living under different partitions).

Type
Articles
Information
Journal of Biosocial Science , Volume 47 , Issue 4 , July 2015 , pp. 449 - 468
Copyright
Copyright © Cambridge University Press 2014 

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Adler, N. E. & Ostrove, J. M. (1999) Socioeconomic status and health: what we know and what we don't. Annals of the New York Academy of Sciences of the USA 896, 3–15.Google Scholar
Antonovsky, A. & Bernstein, J. (1977) Social class and infant mortality. Social Science & Medicine 11, 453–470.Google Scholar
Asienkiewicz, R. (2007) Ontogenetyczna zmienność rozwoju fizycznego i motorycznego chłopców i dziewcząt w wieku 5–14 lat: (na przykładzie populacji Zielonej Góry). Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.Google Scholar
Bacon, S. L., Bouchard, A., Loucks, E. B. & Lavoie, K. L. (2009) Individual-level socioeconomic status is associated with worse asthma morbidity in patients with asthma. Respiratory Research 10, 125.Google Scholar
Bogin, B. (1998) Rural-to-urban migration. In Mascie-Taylor, C. G. N. & Lasker, G. W. (eds) Biological Aspects of Human Migration. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 90–129.Google Scholar
Budnik, A. (2005) Uwarunkowania stanu i dynamiki biologicznej populacji kaszubskich w Polsce: studium antropologiczne. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.Google Scholar
Budnik, A. & Liczbińska, G. (1997) Mortality in the populations of Danzig and the District of Danzig (Regierungsbezirk Danzig) in the second half of the nineteenth century. Przegląd Antropologiczny 60, 13–24.Google Scholar
Budnik, A. & Liczbińska, G. (2006) Urban and rural differences in mortality and causes of death in historical Poland. American Journal of Physical Anthropology 129, 294–304.Google Scholar
Budnik, A., Liczbińska, G. & Gumna, I. (2004) Demographic trends and biological status of historic populations from Central Poland: the Ostrów Lednicki microregion. American Journal of Physical Anthropology 125, 369–381.Google Scholar
Buszko, J. (2001) Wielka Historia Polski 8, Od niewoli do niepodległości (1864–1918). Oficyna Wydawnicza Fogra, Kraków.Google Scholar
Chen, E., Martin, A. D. & Matthews, K. A. (2006) Socioeconomic status and health: do gradients differ within childhood and adolescence? Social Science & Medicine 62, 2161–2170.Google Scholar
Deaton, A. (2003) Health, inequality, and economic development. Journal of Economic Literature 41, 113–158.Google Scholar
Dziki, T. (2007a) Z dziejów Kujaw Wschodnich w II połowie XIX wieku (1851–1914). In Cieśla, A. (ed.) Spotkanie dwóch cesarzy w Aleksandrowie. Z dziejów miasta i regionu w okresie zaborów. Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Danilewicz, Aleksandrów Kujawski, pp. 11–36.Google Scholar
Dziki, T. (2007b) Z dziejów Kowala w latach 1815–1869. In Zasada, Z. J. (ed.) Kowal poprzez wieki. Materiały do dziejów Kowala i jego okolicy z konferencji naukowej Społeczność Kowala i okolic w dawnych czasach oraz dobie współczesnej zorganizowanej 29 IV (2006 r. w Kowalu). Totem, Włocławek – Kowal, pp. 61–86.Google Scholar
Evans, R. (1992) Epidemics and revolutions: cholera in nineteenth century Europe. In Ranger, T. & Slack, P. (eds) Epidemics and Ideas: Essays on the Historical Perception of Pestilence. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 149–174.Google Scholar
Garret, E., Reid, A., Schürer, K. & Szreter, S. (2001) Changing Family Size in England and Wales: Place, Class and Cemography. Cambridge University Press, Cambridge.Google Scholar
Gieysztorowa, I. (1962) Badania demograficzne na podstawie metryk parafialnych. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej X, 103–121.Google Scholar
Gieysztorowa, I. (1976) Wstęp do domografii staropolskiej. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw.Google Scholar
Gralla, G. (1974) Urodzenia i zgony w parafii Ziemęcice w pow. gliwickim w latach 1651–1970. Przegląd Antropologiczny 40, 396–374.Google Scholar
Gruszczyńska, M. & Poraziński, J. (2002) Opis statystyczny z dnia 11/23 maja 1860 r. sporządzony przez burmistrza miasta Kowala. In Kallas, M., Leliński, S., Stelmach, R., Tomczak, A. & Trojanowska, M. (eds) Opisy miast Kujaw Wschodnich z 1860 r. (Gubernia Warszawska). Nowe Miscellanea Historyczne, Seria Opisy Miast Królestwa Polskiego w XIX wieku. Opisy miast z 1860 roku, t. VI. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warsaw, pp. 29–48.Google Scholar
Haines, M. R. (1977) Mortality in nineteenth century America: estimates from New York and Pennsylvania census data, 1865 and 1900. Demography 14, 311–331.Google Scholar
Haines, M. R. (1991) Mortality in nineteenth century America: estimates from New York and Pennsylvania census data. In Schoefield, R., Reher, D. & Bideau, A. (eds) The Decline of Mortality in Europe. Clarendon Press, Oxford, pp. 177–195.Google Scholar
Haines, M. R. & Kintner, H. J. (2000) The mortality transition in Germany, 1860–1935. Historical Methods: A Journal of Quantitative and Interdisciplinary History 33, 83–104.Google Scholar
Hatton, T. J. (2011) Infant mortality and the health of survivors: Britain, 1910–50. Economic History Review 64, 951–972.Google Scholar
Haynes, R. & Gale, S. (2000) Deprivation and poor health in rural areas: inequalities hidden by averages. Health Place 6, 275–285.Google Scholar
Holzer, J. Z. (1970) Demografia. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warsaw.Google Scholar
Jasiński, T. (1999) Toruń XIII-XIV wieku – lokacja miast toruńskich i początki ich rozwoju (1231–około 1350). In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia tom I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 100–166.Google Scholar
Jorde, L. B. & Durbize, P. (1986) Opportunity for natural selection in the Utah Mormons. Human Biology 58, 97–114.Google Scholar
Kamińska, D. (1981) Charakterystyka populacji ludzkiej przełomu XIX i XX wieku na podstawie ksiąg metrykalnych parafii Czarnowo. MSc thesis, Department of Anthropology, Nicolaus Copernicus University, Toruń.Google Scholar
Kemkes-Grottenthaler, A. (2003) God, faith, and death: the impact of biological and religious correlates on mortality. Human Biology 75, 897–915.Google Scholar
Kędelski, M. (1986) Ewolucja umieralności i trwania życia ludności miast Poznania w wiekach XIX i XX. Studia demograficzne 2, 3–27.Google Scholar
Kędelski, M. (1994) Stosunki ludnościowe w latach 1815–1918. In Topolski, J. & Trzeciakowski, L. (eds) Dzieje Poznania, 1793–1918. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warsaw–Poznań, pp. 221–270.Google Scholar
Kintner, H. J. (1988) Classifying causes of death during the late nineteenth and early twentieth centuries: the case of German infant mortality. Historical Methods: A Journal of Quantitative and Interdisciplinary History 19, 45–54.Google Scholar
Klotzke, Z. (1980) Ludność Urzędu Stanu Cywilnego Luzino w latach 1874–1918. Przeszłość Demograficzna Polski 12, 65–104.Google Scholar
Kula, W. (2002) Demografia Królestwa polskiego w latach 1836-1846. Wydawnictwo Historyczne, Poznań–Wrocław.Google Scholar
Landers, J. (1993) Death and the Metropolis: Studies in the Demographic History of London, 1670–1830. Cambridge University Press, Cambridge.Google Scholar
Lewis, M. E. (2002) Impact of industrialization: comparative study of child health in four sites from medieval and postmedieval England (AD 850–1859). American Journal of Physical Anthropology 119, 211–223.Google Scholar
Liczbińska, G. (1999) Biological and social reasons of child mortality in the Danzig District in the second part of the 19th century. Anthropological Review 62, 85–92.Google Scholar
Liczbińska, G. (2009a) Umieralność i jej uwarunkowania wśród katolickiej i ewangelickiej ludności historycznego Poznania. Biblioteka Telgete, Poznań.Google Scholar
Liczbińska, G. (2009b) Infant and child mortality among Catholics and Lutherans in nineteenth century Poznan. Journal of Biosocial Science 41, 661–683.Google Scholar
Liczbińska, G. (2010) Diseases, health status, and mortality in urban and rural environments: the case of Catholics and Lutherans in 19th-century Greater Poland. Anthropological Review 73, 21–36.Google Scholar
Łuczak, B. (1976) Zmienność procesu przeżywalności w populacji ludzkiej z regionu Brześcia Kujawskiego na przestrzeni XIX i XX wieku. Badania Populacji Ludzkich na Materiałach Współczesnych i Historycznych. Seria Antropologia 4, 187–195.Google Scholar
Łukasiewicz, J. (1968) Kryzys agrarny na ziemiach polskich w końcu XIX wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw.Google Scholar
Łukasiewicz, J. (1988) Początki cywilizacji przemysłowej na ziemiach polskich. Dzieje narodu i państwa polskiego. Krajowa Agencja Wydawnicza, Warsaw.Google Scholar
Łukasiewicz, J. (2005) Zaludnienie ziem polskich w XIX i na początku XX wieku. Przeszłość Demograficzna Polski. Materiały i Studia 26, 145–156.Google Scholar
Mackenbach, J. P., Kunst, A. E., Cavelaars, A. E. J. M., Groenhof, F. & Geurts, J. J. M. (1997) Socioeconomic inequalities in morbidity and mortality in western Europe. The Lancet 349, 1655–1659.Google Scholar
McQuillian, K. (1999) Culture, Religion, and Demographic Behaviour: Catholics and Lutherans in Alsace 1750 to 1870. McGill-Queen's University Press, Montreal & Kingston, London, Ithaca.CrossRefGoogle Scholar
Mikulski, K. (2003) Początki zabotu pruskiego. In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia. Tom III część I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 9–39.Google Scholar
Niedzielska, M. (2003) Życie polityczne i kulturalne Torunia (1815–1914). In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia. Tom III część I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 220–389.Google Scholar
Nieuważny, A. (2003) Toruń w dobie wojen napoleońskich i Księstwa Warszawskiego. In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia. Tom III część I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 40–83.Google Scholar
Piasecki, E. (1970) Ludność parafii bejskiej w latach 1586–1967. Materiały i Prace Antropologiczne 79, 219–248.Google Scholar
Piasecki, E. (1990) Ludność parafii bejskiej (woj. kieleckie) w świetle ksiąg metrykalnych z XVIII–XX w. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw–Wrocław.Google Scholar
Preston, P. H. & Van de Walle, E. (1978) Urban French mortality in the nineteenth century. Population Studies 32, 275–297.Google Scholar
Preston, S. H., Haines, M. R. & Panuk, E. (1981) Effects of industrialization and urbanization on mortality in developed countries. In International Population Conference, Manila 1981, Proceedings 2, pp. 233–253.Google Scholar
Rosset, E. (1975) Demografia Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsaw.Google Scholar
Salm, J. (2003) Przemiany przestrzenne pruskiego Torunia 1815–1914. In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia. Tom III część I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 84–91.Google Scholar
Schellekens, J. & Van Poppel, F. (2006) Religious differentials in marital fertility in The Hague (Netherlands) 1860–1909. Population Studies 60, 23–38.CrossRefGoogle ScholarPubMed
Schmelz, U. O. (1971) Infant and Early Childhood Mortality among the Jews of the Diaspora. Institute of Contemporary Jewry, Hebrew University of Jerusalem, Jerusalem.Google Scholar
Schoch, T., Staub, K. & Pfister, C. (2012) Social inequality and the biological standard of living: an anthropometric analysis of Swiss conscription data, 1875–1950. Economics & Human Biology 10, 154–173.Google Scholar
Schoefield, R. & Reher, D. (1991) The decline of mortality in Europe. In Schoefield, R., Reher, R. D. & Bideau, A. (eds) The Decline of Mortality in Europe, Clarendon Press, Oxford, pp. 1–17.Google Scholar
Siudikas, V. (1998) Choleros epidemijos Lietuvoje 1831–1921 metais. Daktaro disertacijos santrauka. Kauno medicinos akademija, Kaunas.Google Scholar
Spree, R. (1981) Soziale Ungleichheit vor Krankheit und Tod. Zur Sozialgeschichte das Gesundheitsbereichs im Deutschen Kaiserreich: Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen.Google Scholar
Steckel, R. H. (2008) Biological measures of the standard of living. Journal of Economic Perspectives 22, 129–152.Google Scholar
Sullivan, A. (2004) Reconstructing relationships among mortality, status, and gender at the medieval Gilbertine priory of St. Andrew, Fishergate, York. American Journal of Physical Anthropology 124, 330–345.Google Scholar
Sułowski, Z. (1962) O właściwą metodę wykorzystania metryk kościelnych dla badań demograficznych. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej X, 81–101.Google Scholar
Tandecki, J. (1999) Rozkwit toruńskiego ośrodka handlowego i produkcyjnego w latach 1350–1411. In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia. Tom I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 167–220,Google Scholar
Tatarczuk, J. (2006) Biospołeczne uwarunkowania rozwoju somatycznego i sprawność motoryczna wybranych grup młodzieży akademickiej. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.Google Scholar
Van Poppel, F. (1992) Religion and health: Catholicism and regional mortality differences in nineteenth-century Netherlands. Social History of Medicine 5, 229–253.Google Scholar
Van Poppel, F., Jonker, M. & Mandemakers, K. (2005) Differential infant and child mortality in three Dutch regions. Economic History Review 58, 272–309.Google Scholar
Van Poppel, F., Schellekens, J. & Liefbroer, A. (2002) Religious differentials in infant and child mortality in Holland, 1855–1912. Population Studies 56, 277–290.Google Scholar
Vielrose, E. (1961) Elementy ruchu naturalnego ludności. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warsaw.Google Scholar
Vögele, J. (1998) Urban Mortality Change in Britain and Germany 1870–1913. Liverpool University Press, Liverpool.Google Scholar
Von Dem Knesebeck, O., Lüschen, G., Cockerham, W. C. & Siegrist, J. (2003) Socioeconomic status and health among the aged in the United States and Germany: a comparative cross-sectional study. Social Science & Medicine 57, 1643–1652.Google Scholar
Wajda, K. (2003) Ludność Torunia (1815–1914). In Biskup, M. (ed.) Historia Torunia. Tom III część I. Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Toruń, pp. 92–141.Google Scholar
Winkle, S. (1997) Kulturgeschichte der Seuchen. Komet, Düsseldorf, Zürich.Google Scholar
Woods, R. I., Watterson, P. A. & Woodward, J. H. (1998) The causes of rapid infant mortality decline in England and Wales. Population Studies 42, 343–368.Google Scholar
Woynarowska, B. & Mazur, J. (2000) Zachowania zdrowotne i zdrowie młodzieży szkolnej w Polsce i innych krajach: tendencje zmian w latach 1990–1998. Katedra Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania, Wydział Pedagogiczny, Uniwersytet Warszawski, Warsaw.Google Scholar
Zasada, Z. J. (2006) Kowal i okolice w okresie zaborów i walk narodowowyzwoleńczych (1772–1918). In Zasada, Z. J. (ed.) Kowal poprzez wieki. Materiały do dziejów Kowala i jego okolicy z konferencji naukowej Społeczność Kowala i okolic w dawnych czasach oraz dobie współczesnej zorganizowanej 29 IV 2006 r. w Kowalu. Totem, Włocławek–Kowal, pp. 283–294.Google Scholar
Zasada, Z. J. (2007) Wstęp. In Zasada, Z. J. (ed.) Kowal poprzez wieki. Materiały do dziejów Kowala i jego okolicy z konferencji naukowej Społeczność Kowala i okolic w dawnych czasach oraz dobie współczesnej zorganizowanej 29 IV 2006 r. w Kowalu). Totem, Włocławek–Kowal, pp. 7–10.Google Scholar
Zielińska, A. (2001). Ruch naturalny ludności katolickiej miasta Chełmży na podstawie ksiąg parafialnych z lat 1827–1914. Przeszłość Demograficzna Polski 22, 55–90.Google Scholar