Hostname: page-component-8448b6f56d-gtxcr Total loading time: 0 Render date: 2024-04-23T21:14:28.888Z Has data issue: false hasContentIssue false

Novel infection-resistant surface coatings: A bioengineering approach

Published online by Cambridge University Press:  18 May 2011

Xiaojuan Khoo
Affiliation:
Boston University, MA 02215, USA; xiao@bu.edu
Mark W. Grinstaff
Affiliation:
Boston University, MA 02215, USA; mgrin@bu.edu
Get access

Abstract

Despite modern advancements in sterilization and aseptic procedures, bacterial infections remain a major and significant impediment to the long-term success of medical implants and devices, including catheters, artificial prosthetics, and subcutaneous sensors. It has been estimated that upward of 60% of nosocomial, or hospital-acquired, infections are associated with implants, with an estimated one million cases per year in the United States alone. Current treatment regimens primarily rely on the systemic administration of antibiotics or local administration through irrigation of the surgical site. However, after decades of prophylactic antibiotic use, high infection rates continue to persist, particularly with the emergence of drug-resistant strains such as methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA). Consequently, recent research efforts have focused on the use of non-antibiotic-based coatings to inhibit bacteria colonization and subsequent biofilm formation on implant surfaces. In particular, advancements in surface treatment strategies and ongoing development of new antimicrobial agents have led to encouraging progress in the design of better coatings. Here, we present and discuss representative examples of novel surface engineering approaches to address device-associated infections, focusing in particular on coatings that can be easily administered onto implant material surfaces.

Type
Research Article
Copyright
Copyright © Materials Research Society 2011

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

1.Darouiche, R.O., N. Engl. J. Med. 350, 1422 (2004).CrossRefGoogle Scholar
2.Costerton, J.W., Stewart, P.S., Greenberg, E.P., Science 284, 1318 (1999).CrossRefGoogle Scholar
3.Dunne, W.M.J., Clin. Microbiol. Rev. 15, 155 (2002).CrossRefGoogle Scholar
4.Whitehouse, J.D., Friedman, N.D., Kirkland, K.B., Richardson, W.J., Sexton, D.J., Infect. Control Hosp. Epidemiol. 23, 183 (2002).CrossRefGoogle Scholar
5.Davis, P., Nurs. Times 99, 46 (2003).Google Scholar
6.Sims, M., Saleh, M., Prof. Nurse 11, 261 (1996).Google Scholar
7.Malik, M.H.A., Harwood, P., Diggle, P., Khan, S.A., J. Bone Joint Surg. Br. 86B, 556 (2004).CrossRefGoogle Scholar
8.Hendriks, J.G., van Hornm, J.R., van der Meim, H.C., Busscherm, H.J., Biomaterials 25, 545 (2004).CrossRefGoogle Scholar
9.Vinh, D.C., Embil, J.M., J. Long-Term Eff. Med. Implants 15, 467 (2005).CrossRefGoogle Scholar
10.Panlilio, A.L., Culver, D.H., Gaynes, R.P., Banerjee, S., Henderson, T.S., Tolson, J.S., Martone, W.J., Infect. Control Hosp. Epidemiol. 13, 582 (1992).Google Scholar
11.Hiramatsu, K., Hanaki, H., Ino, T., Yabuta, K., Oguri, T., Tenover, F.C., J. Antimicrob. Chemother. 40, 2 (1997).CrossRefGoogle Scholar
12.Smith, T.L., Pearson, M.L., Wilcox, K.R., Cruz, C., Lancaster, M.V., Robinson-Dunn, B., Tenover, F.C., Zervos, M.J., Band, J.D., White, E., Jarvis, W.R., N. Engl. J. Med. 340, 493 (1999).CrossRefGoogle Scholar
13.Buchholz, H.W., Engelbrecht, H., Chirurg 41, 511 (1970).Google Scholar
14.Alt, V., Bitschnau, A., Osterling, J., Sewing, A., Meyer, C., Kraus, R., Meissner, S.A., Wenisch, S., Domann, E., Schnettler, R., Biomaterials 27, 4627 (2006).CrossRefGoogle Scholar
15.Lucke, M., Schmidmaier, G., Sadoni, S., Wildemann, B., Schiller, R., Haas, N.P., Raschke, M., Bone 32, 521 (2003).CrossRefGoogle Scholar
16.Adams, C.S., Antoci, V. Jr., Harrison, G., Patal, P., Freeman, T.A., Shapiro, I.M., Parvizi, J., Hickok, N.J., Radin, S., Ducheyne, P., J. Orthop. Res. 27, 701 (2009).CrossRefGoogle Scholar
17.Antoci, V., Adams, C., Hickok, N., Shapiro, I., Clin. Orthop. Relat. Res. 461, 88 (2007).CrossRefGoogle Scholar
18.Valentin, A. Jr., Samuel, B.K., Binoy, J., Javad, P., Allen, R.Z., Eric, W., Theresa, A.F., Russell, J.C., Paul, D., Irving, M.S., Noreen, J.H., Christopher, S.A., J. Orthop. Res. 25, 858 (2007).Google Scholar
19.Antoci, V. Jr., Adams, C.S., Parvizi, J., Davidson, H.M., Composto, R.J., Freeman, T.A., Wickstrom, E., Ducheyne, P., Jungkind, D., Shapiro, I.M., Hickok, N.J., Biomaterials 29, 4684 (2008).CrossRefGoogle Scholar
20.van de Belt, H., Neut, D., Schenk, W., van Horn, J.R., van der Mei, H.C., Busscher, H.J., Acta Orthop. Scand. 72, 557 (2001).CrossRefGoogle Scholar
21.Zhao, L., Chu, P.K., Zhang, Y., Wu, Z., J. Biomed. Mater. Res. B: Appl. Biomater. 91B, 470 (2009).CrossRefGoogle Scholar
22.Berger, T.J., Spadaro, J.A., Chapin, S.E., Becher, R.O., Antimicrob. Agents Chemother. 9, 357 (1976).CrossRefGoogle Scholar
23.Nablo, B.J., Chen, T.-Y., Schoenfisch, M.H., J. Am. Chem. Soc. 123, 9712 (2001).CrossRefGoogle Scholar
24.Rojas, I.A., Slunt, J.B., Grainger, D.W., J. Controlled Release 63, 175 (2000).CrossRefGoogle Scholar
25.Nuryastuti, T., van der Mei, H.C., Busscher, H.J., Iravati, S., Aman, A.T., Krom, B.P., Appl. Environ. Microbiol. 75, 6850 (2009).CrossRefGoogle Scholar
26.Percival, S.L., Bowler, P.G., Russell, D., J. Hosp. Infect. 60, 1 (2005).CrossRefGoogle Scholar
27.Melaiye, A., Youngs, W.J., Expert Opin. Ther. Patents 15, 125 (2005).CrossRefGoogle Scholar
28.Hardes, J., Ahrens, H., Gebert, C., Streitbuerger, A., Buerger, H., Erren, M., Gunsel, A., Wedemeyer, C., Saxler, G., Winkelmann, W., Gosheger, G., Biomaterials 28, 2869 (2007).CrossRefGoogle Scholar
29.Bosetti, M., Masse, A., Tobin, E., Cannas, M., Biomaterials 23, 887 (2002).CrossRefGoogle Scholar
30.Gosheger, G., Hardes, J., Ahrens, H., Streitburger, A., Buerger, H., Erren, M., Gunsel, A., Kemper, F.H., Winkelmann, W., von Eiff, C., Biomaterials 25, 5547 (2004).CrossRefGoogle Scholar
31.Ewald, A., Gluckermann, S., Thull, R., Gbureck, U., Biomed. Eng. Online 5, 22 (2006).CrossRefGoogle Scholar
32.Bechert, T., Boswald, M., Lugauer, S., Regenfus, A., Greil, J., Guggenbichler, J.P., Infection 27, 24 (1999).CrossRefGoogle Scholar
33.Raad, I., Darouiche, R., Hachem, R., Mansouri, M., Bodey, G.P., The Broad-Spectrum Activity and Efficacy of Catheters Coated with Minocycline and Rifampin (University of Chicago Press, Chicago, IL, ETATS-UNIS, 1996), Vol. 173.Google ScholarPubMed
34.Gilbert, R.E., Harden, M., Curr. Opin. Infect. Dis. 21, 235 (2008).CrossRefGoogle Scholar
35.Inouye, S., Takizawa, T., Yamaguchi, H., J. Antimicrob. Chemother. 47, 565 (2001).CrossRefGoogle Scholar
36.Inoue, Y., Shiraishi, A., Hada, T., Hirose, K., Hamashima, H., Shimada, J., FEMS Microbiol. Lett. 237, 325 (2004).Google Scholar
37.Gomes, F., Teixeira, P., Azeredo, J., Oliveira, R., Curr. Microbiol. 59, 118 (2009).CrossRefGoogle Scholar
38.Bazaka, K., Jacob, M.V., Truong, V.K., Wang, F., Pushpamali, W.A.A., Wang, J.Y., Ellis, A.V., Berndt, C.C., Crawford, R.J., Ivanova, E.P., Biomacromolecules 11, 2016 (2010).CrossRefGoogle Scholar
39.Wang, X., Qiu, S., Yao, X., Tang, T., Dai, K., Zhu, Z.A., J. Orthop. Res. 27, 1487 (2009).CrossRefGoogle Scholar
40.Yu, H.-H., Kim, K.-J., Cha, J.-D., Kim, H.-K., Lee, Y.-E., Choi, N.-Y., You, Y.-O., J. Med. Food 8, 454 (2005).CrossRefGoogle Scholar
41.Hancock, R.E., Chapple, D.S., Antimicrob. Agents Chemother. 43, 1317 (1999).CrossRefGoogle Scholar
42.Boman, H.G., Annu. Rev. Immunol. 13, 61 (1995).CrossRefGoogle Scholar
43.Komatsuzawa, H., Ouhara, K., Yamada, S., Fujiwara, T., Sayama, K., Hashimoto, K., Sugai, M., J. Pathol. 208, 249 (2006).CrossRefGoogle Scholar
44.Zasloff, M., Nature 415, 389 (2002).CrossRefGoogle Scholar
45.Haynie, S.L., Crum, G.A., Doele, B.A., Antimicrob. Agents Chemother. 39, 301 (1995).CrossRefGoogle Scholar
46.Liu, D., Choi, S., Chen, B., Doerksen, R.J., Clements, D.J., Winkler, J.D., Klein, M.L., DeGrado, W.F., Angew. Chem. Int. Ed. 43, 1158 (2004).CrossRefGoogle Scholar
47.Mowery, B.P., Lee, S.E., Kissounko, D.A., Epand, R.F., Epand, R.M., Weisblum, B., Stahl, S.S., Gellman, S.H., J. Am. Chem. Soc. 129, 15474 (2007).CrossRefGoogle Scholar
48.Tew, G.N., Liu, D., Chen, B., Doerksen, R.J., Kaplan, J., Carroll, P.J., Klein, M.L., DeGrado, W.F., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 99, 5110 (2002).CrossRefGoogle Scholar
49.Tew, G.N., Scott, R.W., Klein, M.L., DeGrado, W.F., Acc. Chem. Res. 43, 30 (2009).CrossRefGoogle Scholar
50.Shi, Z., Neoh, K.G., Kang, E.T., Wang, W., Biomaterials 27, 2440 (2006).CrossRefGoogle Scholar
51.Hetrick, E.M., Schoenfisch, M.H., Biomaterials 28, 1948 (2007).CrossRefGoogle Scholar
52.Nablo, B.J., Rothrock, A.R., Schoenfisch, M.H., Biomaterials 26, 917 (2005).CrossRefGoogle Scholar
53.Lin, J., Qiu, S., Lewis, K., Klibanov, A.M., Biotechnol. Progr. 18, 1082 (2002).CrossRefGoogle Scholar
54.Gottenbos, B., van der Mei, H.C., Klatter, F., Nieuwenhuis, P., Busscher, H.J., Biomaterials 23, 1417 (2002).CrossRefGoogle Scholar
55.Tiller, J.C., Liao, C.-J., Lewis, K., Klibanov, A.M., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 98, 5981 (2001).CrossRefGoogle Scholar
56.Tiller, J.C., Lee, S.B., Lewis, K., Klibanov, A.M., Biotechnol. Bioeng. 79, 465 (2002).CrossRefGoogle Scholar
57.Campoccia, D., Montanaro, L., Arciola, C.R., Biomaterials 27, 2331 (2006).CrossRefGoogle Scholar
58.Tebbs, S.E., Sawyer, A., Elliott, T.S.J., Br. J. Anaesth. 72, 587 (1994).CrossRefGoogle Scholar
59.Taylor, R.L., Verran, J., Lees, G.C., Ward, A.J.P., J. Mater. Sci. - Mater. Med. 9, 17 (1998).CrossRefGoogle Scholar
60.Wu, Y., Zitelli, J.P., TenHuisen, K.S., Yu, X., Libera, M.R., Biomaterials 32, 951 (2011).CrossRefGoogle Scholar
61.Verran, J., Maryan, C.J., J. Prosthetic Dentistry 77, 535 (1997).CrossRefGoogle Scholar
62.Koerner, R.J., Butterworth, L.A., Mayer, I.V., Dasbach, R., Busscher, H.J., Biomaterials 23, 2835 (2002).CrossRefGoogle ScholarPubMed
63.Del Curto, B., Brunella, M.F., Giordano, C., Pedeferri, M.P., Valtulina, V., Visai, L., Cigada, A., Int. J. Artif. Organs 28, 718 (2005).CrossRefGoogle Scholar
64.Liu, W.-K., Tebbs, S.E., Byrne, P.O., Elliott, T.S.J., J. Infect. 27, 261 (1993).CrossRefGoogle Scholar
65.Harkes, G., Feijen, J., Dankert, J., Biomaterials 12, 853 (1991).CrossRefGoogle Scholar
66.Yang, J.M., Lin, H.T., Wu, T.H., Chen, C.-C., J. Appl. Polym. Sci. 90, 1331 (2003).CrossRefGoogle Scholar
67.Baumgartner, J.N., Yang, C.Z., Cooper, S.L., Biomaterials 18, 831 (1997).CrossRefGoogle Scholar
68.Van Der Mei, H.C., Léonard, A.J., Weerkamp, A.H., Rouxhet, P.G., Busscher, H.J., Colloids Surf. 32, 297 (1988).CrossRefGoogle Scholar
69.Pitt, W.G., Morris, R.N., Mason, M.L., Hall, M.W., Luo, Y., Prestwich, G.D., J. Biomed. Mater. Res. A 68A, 95 (2004).CrossRefGoogle Scholar
70.Morra, M., Cassineli, C., J. Biomater. Sci., Polym. Ed. 10, 1107 (1999).CrossRefGoogle Scholar
71.Ruggieri, M.R., Hanno, P.M., Levin, R.M., Reduction of Bacterial Adherence to Catheter Surface with Heparin (Elsevier, New York, NY, ETATS-UNIS, 1987), Vol. 138.Google ScholarPubMed
72.Abu El-Asrar, A., Shibl, A., Tabbara, K., Al-Kharashi, S., Int. Ophthalmol. 21, 71 (1997).CrossRefGoogle Scholar
73.Appelgren, P., Ransjo, U., Bindslev, L., Espersen, F., Larm, O., Crit. Care Med. 24, 1482 (1996).CrossRefGoogle Scholar
74.Lange, D., Elwood, C.N., Choi, K., Hendlin, K., Monga, M., Chew, B.H., J. Urol. 182, 1194 (2009).CrossRefGoogle Scholar
75.Bridgett, M.J., Davies, M.C., Denyer, S.P., Eldridge, P.R., Biomaterials 14, 184 (1993).CrossRefGoogle Scholar
76.Tunney, M.M., Gorman, S.P., Biomaterials 23, 4601 (2002).CrossRefGoogle Scholar
77.Tebbs, S.E., Elliott, T.S.J., Eur. J. Clin. Microbiol. Infect. Dis. 13, 111 (1994).CrossRefGoogle Scholar
78.Glasmästar, K., Larsson, C., Höök, F., Kasemo, B., J. Colloid Interface Sci. 246, 40 (2002).CrossRefGoogle Scholar
79.Kingshott, P., Griesser, H.J., Curr. Opin. Solid State Mater. Sci. 4, 403 (1999).CrossRefGoogle Scholar
80.Ratner, B.D., B.S.J., Biomaterials 6, 1417 (2002).Google Scholar
81.Hendricks, S.K., Kwok, C., Shen, M., Horbett, T.A., Ratner, B.D., Bryers, J.D., J. Biomed. Mater. Res. 50, 160 (2000).3.0.CO;2-M>CrossRefGoogle Scholar
82.Shen, M., Pan, Y.V., Wagner, M.S., Hauch, K.D., Castner, D.G., Ratner, B.D., Horbett, T.A., J. Biomater. Sci., Polym. Ed. 12, 961 (2001).CrossRefGoogle Scholar
83.Blättler, T.M., Pasche, S., Textor, M., Griesser, H.J., Langmuir 22, 5760 (2006).CrossRefGoogle Scholar
84.Heuberger, M., Drobek, T., Spencer, N.D., Biophys. J. 88, 495 (2005).CrossRefGoogle Scholar
85.Mori, Y., Nagaoka, S., Takiuchi, H., Kikuchi, T., Noguchi, N., Tanzawa, H., Noishiki, Y., ASAIO J. 28, 459 (1982).Google Scholar
86.Roosjen, A., de Vries, J., van der Mei, H.C., Willem, N., Busscher, H.J., J. Biomed. Mater. Res. B: Appl. Biomater. 73B, 347 (2005).CrossRefGoogle Scholar
87.Roosjen, A., van der Mei, H.C., Busscher, H.J., Norde, W., Langmuir 20, 10949 (2004).CrossRefGoogle Scholar
88.Park, K.D., Kim, Y.S., Han, D.K., Kim, Y.H., Lee, E.H.B., Suh, H., Choi, K.S., Biomaterials 19, 851 (1998).CrossRefGoogle Scholar
89.Kingshott, P., Wei, J., Bagge-Ravn, D., Gadegaard, N., Gram, L., Langmuir 19, 6912 (2003).CrossRefGoogle Scholar
90.Lopez, G.P., Ratner, B.D., Tidwell, C.D., Haycox, C.L., Rapoza, R.J., Horbett, T.A., J. Biomed. Mater. Res. 26, 415 (1992).CrossRefGoogle Scholar
91.Denes, A.R., Somers, E.B., Wong, A.C.L., Denes, F., J. Appl. Polym. Sci. 81, 3425 (2001).CrossRefGoogle Scholar
92.Chapman, R.G., Ostuni, E., Liang, M.N., Meluleni, G., Kim, E., Yan, L., Pier, G., Warren, H.S., Whitesides, G.M., Langmuir 17, 1225 (2001).CrossRefGoogle Scholar
93.Ostuni, E.O., Chapman, R.G., Liang, M.N., Meluleni, G., Pier, G., Ingber, D.E., Whitesides, G.M., Langmuir 17, 6336 (2001).CrossRefGoogle Scholar
94.Hou, S., Burton, E.A., Simon, K.A., Blodgett, D., Luk, Y.Y., Ren, D., Appl. Environ. Microbiol. 73, 4300 (2007).CrossRefGoogle Scholar
95.Yang, Z., Galloway, J.A., Yu, H., Langmuir 15, 8405 (1999).CrossRefGoogle Scholar
96.Cox, J.D., Curry, M.S., Skirboll, S.K., Gourley, P.L., Sasaki, D.Y., Biomaterials 23, 929 (2002).CrossRefGoogle Scholar
97.Dalsin, J.L., Hu, B.H., Lee, B.P., Messersmith, P.B., J. Am. Chem. Soc. 125, 4253 (2003).CrossRefGoogle Scholar
98.Waite, J.H., Tanzer, M.L., Science 212, 1038 (1981).CrossRefGoogle Scholar
99.Yu, M., Hwang, J., Deming, T.J., J. Am. Chem. Soc. 121, 5825 (1999).CrossRefGoogle Scholar
100.Dalsin, J.L., Lin, L., Tosatti, S., Voros, J., Textor, M., Messersmith, P.B., Langmuir 21, 640 (2005).CrossRefGoogle Scholar
101.Ko, R., Cadieux, P.A., Dalsin, J.L., Lee, B.P., Elwood, C.N., Razvi, H., J. Endourol. 22, 1153 (2008).CrossRefGoogle Scholar
102.Fan, X., Lin, L., Messersmith, P.B., Biomacromolecules 7, 2443 (2006).CrossRefGoogle Scholar
103.Lee, H., Lee, K.D., Pyo, K.B., Park, S.Y., Lee, H., Langmuir 26, 3790 (2010).CrossRefGoogle Scholar
104.Neff, J.A., Caldwell, K.D., Tresco, P.A., J. Biomed. Mater. Res. 40, 511 (1998).3.0.CO;2-I>CrossRefGoogle Scholar
105.Neff, J.A., Tresco, P.A., Caldwell, K.D., Biomaterials 20, 2377 (1999).CrossRefGoogle Scholar
106.Nejadnik, M.R., van der Mei, H.C., Busscher, H.J., Norde, W., Appl. Environ. Microbiol. 74, 916 (2008).CrossRefGoogle Scholar
107.Liu, V.A., Jastromb, W.E., Bhatia, S.N., J. Biomed. Mater. Res. 60, 126 (2002).CrossRefGoogle Scholar
108.Vacheethasanee, K., Marchant, R.E., J. Biomed. Mater. Res. 50, 302 (2000).3.0.CO;2-1>CrossRefGoogle Scholar
109.Harris, L.G., Tosatti, S., Wieland, M., Textor, M., Richards, R.G., Biomaterials 25, 4135 (2004).CrossRefGoogle Scholar
110.Maddikeri, R.R., Tosatti, S., Schuler, M., Chessari, S., Textor, M., Richards, R.G., Harris, L.G., J. Biomed. Mater. Res. A 84, 425 (2008).CrossRefGoogle Scholar
111.Subbiahdoss, G., Pidhatika, B., Coullerez, G., Charnley, M., Kuijer, R., van der Mei, H.C., Textor, M., Busscher, H.J., Eur. Cells Mater. 19, 205 (2010).CrossRefGoogle Scholar
112.Billinger, M., Buddeberg, F., Hubbell, J.A., Elbert, D.L., Schaffner, T., Mettler, D., Windecker, S., Meier, B., Hess, O.M., Polymer Stent Coating for Prevention of Neointimal Hyperplasia (HMP Communications, Wayne, PA, 2006), Vol. 18, pp. 4.Google ScholarPubMed
113.Sarikaya, M., Tamerler, C., Jen, A.K.J., Schulten, K., Baneyx, F., Nat. Mater. 2, 577 (2003).CrossRefGoogle Scholar
114.Sano, K.I., Shiba, K., J. Am. Chem. Soc. 125, 14234 (2003).CrossRefGoogle Scholar
115.Meyers, S.R., Hamilton, P.T., Walsh, E.B., Kenan, D.J., Grinstaff, M.W., Adv. Mater. 19, 2492 (2007).CrossRefGoogle Scholar
116.Sanghvi, A.B., Miller, K.P.H., Belcher, A.M., Schmidt, C.E., Nat. Mater. 4, 496 (2005).CrossRefGoogle Scholar
117.Huang, X., Zauscher, S., Klitzman, B., Truskey, G.A., Reichert, W.M., Kenan, D.J., Grinstaff, M.W., Ann. Biomed. Eng. 38, 1965 (2010).CrossRefGoogle Scholar
118.Kenan, D.J., Walsh, E.B., Meyers, S.R., O’Toole, G.A., Carruthers, E.G., Lee, W.K., Zauscher, S., Prata, C.A.H., Grinstaff, M.W., Chem. Biol. 13, 695 (2006).CrossRefGoogle Scholar
119.Koivunen, E., Arap, W., Rajotte, D., Lahdenranta, J., Pasqualini, R., J. Nucl. Med. 40, 883 (1999).Google Scholar
120.Nowakowski, G.S., Dooner, M.S., Valinski, H.M., Mihaliak, A.M., Quesenberry, P.J., Becker, P.S., Stem Cells 22, 1030 (2004).CrossRefGoogle ScholarPubMed
121.Rothenfluh, D.A., Bermudez, H., O’Neil, C.P., Hubbell, J.A., Nat. Mater. 7, 248 (2008).CrossRefGoogle Scholar
122.Kay, B.K., Winter, J., McCafferty, J., Phage Display of Peptides and Proteins (Academic Press, San Diego, 1996).Google Scholar
123.Hoess, R.H., Chem. Rev. 101, 3205 (2001).CrossRefGoogle Scholar
124.Smith, G.P., Petrenko, V.A., Chem. Rev. 97, 391 (1997).CrossRefGoogle Scholar
125.Smith, G., Science 228, 1315 (1985).CrossRefGoogle Scholar
126.Walsh, E.B., Middleton, C., Davis, M.J., Kenan, D.J., Grinstaff, M.W., ACS Div. Polym. Chem. 43, 753 (2002).Google Scholar
127.Khoo, X., Hamilton, P., O’Toole, G.A., Snyder, B.D., Kenan, D.J., Grinstaff, M.W., J. Am. Chem. Soc. 131, 10992 (2009).CrossRefGoogle Scholar
128.Khoo, X., O’Toole, G.A., Nair, S.A., Snyder, B.D., Kenan, D.J., Grinstaff, M.W., Biomaterials 31, 9285 (2010).CrossRefGoogle Scholar
129.Meyers, S.R., Khoo, X., Huang, X., Walsh, E.B., Grinstaff, M.W., Kenan, D.J., Biomaterials 30, 277 (2009).CrossRefGoogle ScholarPubMed
130.Kacar, T., Zin, M.T., So, C., Wilson, B., Ma, H., Gul-Karaguler, N., Jen, A.K., Sarikaya, M., Tamerler, C., Biotechnol. Bioeng. 103, 696 (2009).CrossRefGoogle Scholar
131.Scott, E.A., Nichols, M.D., Cordova, L.H., George, B.J., Jun, Y.S., Elbert, D.L., Biomaterials 29, 4481 (2008).CrossRefGoogle Scholar
132.Kim, J., Wacker, B.K., Elbert, D.L., Biomacromolecules 8, 3682 (2007).CrossRefGoogle Scholar
133.Bearinger, J.P., Castner, D.G., Golledge, S.L., Rezania, A., Hubchak, S., Healy, K.E., Langmuir 13, 5175 (1997).CrossRefGoogle Scholar
134.Desai, N.P., Hossainy, S.F.A., Hubbell, J.A., Biomaterials 13, 417 (1992).CrossRefGoogle Scholar
135.Harbers, G.M., Emoto, K., Greef, C., Metzger, S.W., Woodward, H.N., Mascali, J.J., Grainger, D.W., Lochhead, M.J., Chem. Mater. 19, 4405 (2007).CrossRefGoogle Scholar
136.Saldarriaga Fernández, I.C., Mei, H.C.v.d., Metzger, S., Grainger, D.W., Engelsman, A.F., Nejadnik, M.R., Busscher, H.J., Acta Biomater. 6, 1119 (2009).CrossRefGoogle Scholar
137.Boulmedais, F., Frisch, B., Etienne, O., Lavalle, P., Picart, C., Ogier, J., Voegel, J.C., Schaaf, P., Egles, C., Biomaterials 25, 2003 (2004).CrossRefGoogle ScholarPubMed
138.Richert, L., Lavalle, P., Payan, E., Shu, X.Z., Prestwich, G.D., Stoltz, J.-F., Schaaf, P., Voegel, J.-C., Picart, C., Langmuir 20, 448 (2003).CrossRefGoogle Scholar
139.Etienne, O., Picart, C., Taddei, C., Haikel, Y., Dimarcq, J.L., Schaaf, P., Voegel, J.C., Ogier, J.A., Egles, C., Antimicrob. Agents Chemother. 48, 3662 (2004).CrossRefGoogle Scholar
140.Li, Z., Lee, D., Sheng, X., Cohen, R.E., Rubner, M.F., Langmuir 22, 9820 (2006).CrossRefGoogle ScholarPubMed
141.Pavlukhina, S., Lu, Y., Patimetha, A., Libera, M., Sukhishvili, S., Biomacromolecules, 11 (12), 3448 (2010).CrossRefGoogle Scholar
142.Kim, B.-S., Park, S.W., Hammond, P.T., ACS Nano 2, 386 (2008).CrossRefGoogle Scholar
143.Yuan, W., Ji, J., Fu, J., Shen, J., J. Biomed. Mater. Res. B: Appl. Biomater. 85B, 556 (2008).CrossRefGoogle Scholar
144.Olsen, S.M., Pedersen, L.T., Laursen, M.H., Kiil, S., Dam-Johansen, K., Biofouling: J. Bioadhesion Biofilm Res. 23, 369 (2007).CrossRefGoogle Scholar
145.Francolini, I., Donelli, G., FEMS Immunol. Med. Microbiol. 59, 227 (2010).CrossRefGoogle Scholar
146.Flemming, H.-C., Wingender, J., Griebe, T., Mayer, C., Chapter 2: Physico-chemical properties of biofilms. Biofilms: Recent Advances in Their Study and Control Evans, L., Ed., (Harwood Academic Publishers, Amsterdam, 2000), pp. 1934.CrossRefGoogle Scholar
147.Rotem, S., Mor, A., Biochimica et Biophysica Acta (BBA)— Biomembranes 1788 (8), 15821592 (2009).CrossRefGoogle Scholar
148.Tang, H., Cao, T., Liang, X., Wang, A., Salley, S.O., McAllister, J. II, Ng, K.Y.S., Journal of Biomedical Materials Research Part A 88A (2), 454463 (2009).CrossRefGoogle Scholar